W dniu 23 listopada 2023 r. Sąd Najwyższy zajął się rozstrzygnięciem istotnej dla wierzycieli kwestii, dotyczącej ponoszenia kosztów postępowania w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy prawa, jeżeli tego rodzaju postępowanie zostało uprzednio zawieszone na wniosek wierzyciela, w związku z zawarciem porozumienia między nim a dłużnikiem co do sposobu lub terminu spełnienia świadczenia. Zdaniem SN w takiej sytuacji koszty postępowania egzekucyjnego obciążają dłużnika.
Zagadnienie prawne przedstawione SN
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na gruncie zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Rejonowy w Grudziądzu, które powstało w toku postępowania ze skargi na czynności komornika.
Sąd powziął poważne wątpliwości co do wykładni art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych („u.k.k.”), dotyczącej ponoszenia kosztów postępowania egzekucyjnego przez wierzyciela w sytuacji, w której postępowanie egzekucyjne okazało się częściowo skuteczne, z uwagi na zawarcie porozumienia pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, które rozkładało dług na raty. W związku z zawarciem przedmiotowego porozumienia wierzyciel wniósł o zawieszenie przez komornika postępowania egzekucyjnego do czasu spłaty przez dłużnika ostatniej raty objętej porozumieniem. Komornik postanowił jednak umorzyć postępowanie egzekucyjne w związku z bezczynnością wierzyciela oraz obciążyć go kosztami postępowania na podstawie art. 29 ust. 1 u.k.k.
Wobec istotnych problemów interpretacyjny co do sposobu zastosowania art. 29 ust. 1 u.k.k. na gruncie powyżej wskazanej sprawy, SR przedstawił następujące zagadnienie prawne:
„Czy w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy prawa na podstawie art. 823 k.p.c. w związku z bezczynnością wierzyciela, jeśli postępowanie egzekucyjne uprzednio zostało zawieszone na wniosek wierzyciela w związku z zawarciem pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem porozumienia co do sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, zawarcie tego porozumienia przenosi obowiązek poniesienia opłaty egzekucyjnej ustalonej na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 210 ze zm.) z wierzyciela na dłużnika?”
Koszty obciążają wierzyciela
Sąd Najwyższy w odpowiedzi na powyższe zagadnienie prawne, podjął uchwałę następującej treści:
„W przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy prawa na podstawie art. 823 k.p.c., jeżeli postępowanie egzekucyjne zostało uprzednio zawieszone na wniosek wierzyciela w związku z zawarciem porozumienia między nim a dłużnikiem co do sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, opłata egzekucyjna ustalona na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych obciąża dłużnika.”
Powyższą uchwałę SN należy ocenić pozytywnie. Nie sposób bowiem uznać za zasadne obciążanie kosztami postępowania egzekucyjnego wierzyciela, który zawarł z dłużnikiem porozumienie o sposobie spłaty zadłużenia, skoro to działania dłużnika doprowadziły do wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez wierzyciela. Uiszczanie opłat przez wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym powinno być więc wyjątkiem, a nie zasadą.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2023 r., sygn. akt III CZP 42/23.
Autor:
Aplikant radcowski
