Czy zgłoszenie wierzytelności to tylko formalność? Konsekwencje nieprawidłowego zgłoszenia wierzytelności mogą słono kosztować
27 października 2025 r. obwieszczono o ogłoszeniu upadłości kantoru internetowego CINKCIARZ.pl sp. o.o. („Cinkciarz”). W obwieszczeniu wskazano, że postępowanie upadłościowe Cinkciarza będzie toczyć się przed Sądem Rejonowym w Zielonej Górze pod sygn. ZG1E/GUp/9/2025, a funkcję syndyka będzie pełnić spółka Grenda-Restrukturyzacja sp. z o.o.
Jednocześnie, wezwano wierzycieli Cinkciarza do zgłoszenia wierzytelności syndykowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, w terminie 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze.
Co to właściwie znaczy dla wierzycieli? Co to jest zgłoszenie wierzytelności i czym jest tajemniczy Rejestr?
Zanim odpowiem na powyższe, ostrzegam przed stosowaniem się do porad internetowych „znawców”. Na forach internetowych zawrzało, a użytkownicy dzielą się radami, które mogą okazać się w rzeczywistości niedźwiedzią przysługą. Wielu użytkowników „doradza”, żeby napisać w zgłoszeniu wierzytelności cokolwiek, żeby się nie przejmować kategorią wierzytelności, że nie jest konieczne przedłożenie żadnych dokumentów czy dowodów, ponieważ wszystko ustali sobie syndyk. Inni wskazują, że „mają komornika”, więc nie ma potrzeby dokonania zgłoszenia, a inni jeszcze, że „zgłosili sprawę na Policji, więc temat ich już nie dotyczy”.
Zastosowanie się do takich porad może słono kosztować, a nawet prowadzić do braku jakiegokolwiek zaspokojenia wierzytelności.
Zgłoszenie wierzytelności to nic innego jak pismo procesowe, w którym wierzyciel wykazuje (udowadnia), że przysługuje mu wobec upadłego (tu: Cinkciarz) wierzytelność, której upadły nie spełnił, tzn. w dużym uproszczeniu mówiąc, nie rozliczył się z wierzycielem. Zgłoszenie wierzytelności można porównać do pozwu o zapłatę, w którym wierzyciel wykazuje przysługujące mu roszczenie.
Negatywne konsekwencje niezgłoszenia albo nieprawidłowego zgłoszenia wierzytelności
Jedyną i niezbędną formą dochodzenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym jest jej zgłoszenie. Brak zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym pozbawia wierzyciela możliwości dochodzenia wierzytelności wobec upadłego. Brak zgłoszenia wierzytelności powoduje, że wierzyciel nie jest uczestnikiem postępowania upadłościowego w związku z czym nie korzysta z żadnych uprawnień przyznanym uczestnikom i nie uczestniczy w podziale funduszów masy upadłości, a zatem finalnie nie otrzyma jakichkolwiek środków pochodzących z likwidacji masy upadłości.
Także nieprawidłowe dokonanie zgłoszeń wierzytelności może przynieść dotkliwe skutki.
Przepisy ustawy Prawo upadłościowe („Ustawa”) w sposób ścisły określają, jakie dane należy podać w zgłoszeniu wierzytelności. Poza danymi określającymi wierzyciela (imię, nazwisko, PESEL lub numer KRS), ustawa wymaga, aby zgłoszenie wierzytelności zawierało określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi (odsetki, koszty) oraz wartość wierzytelności niepieniężnej, kategorię do której wierzytelność ma być zaliczona, zabezpieczenia związane z wierzytelnością, ale także dowody stwierdzające istnienie wierzytelności.
Określenie wierzytelności powinno nastąpić w walucie polskiej, a wierzytelności w walucie obecnej powinny być przeliczone zgodnie z zasadami wskazanymi w Ustawie. Przekonanie, że syndyk zrobi to za wierzyciela, jest złudne i może okazać się zgubne. Wskazanie prawidłowej kwoty wierzytelności jest bowiem obowiązkiem wierzyciela. Wierzyciel powinien także prawidłowo wskazać daty powstania zobowiązania, daty wymagalności dochodzonych wierzytelności oraz przypisać wierzytelności do odpowiednich kategorii. Dla należności głównych oraz ubocznych przewidziane są odrębne kategorie.
Niebagatelne znaczenie mają dowody stwierdzające istnienie wierzytelności. Rzetelne zgłoszenie wierzytelności powinno zawierać dowody, np. kopie dokumentów, potwierdzeń dokonania przelewów. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy upadły kwestionuje istnienie lub wysokość wierzytelności, nie współpracuje z syndykiem, a w jego księgach rachunkowych panuje całkowity nieporządek. Wprawdzie w zgłoszeniu wierzytelności możliwe jest wyłącznie powołanie się na konkretne dokumenty bez konieczności ich dołączania, a obowiązek przedłożenia ich aktualizuje się dopiero po wezwaniu przez syndyka, w sytuacji gdy zgłoszona wierzytelność nie znajduje potwierdzenia w księgach i dokumentach upadłego, to warto załączyć te dokumenty już w zgłoszeniu wierzytelności. Przyspieszy to i usprawni postępowanie. Patrząc na skalę postępowania upadłościowego Cinkciarz, w którym mówi się szacunkowo o ponad 7 tysiącach wierzycieli i łącznej kwocie wierzytelności wynoszącej ponad 125 milionów złotych oraz biorąc pod uwagę okoliczności związane z poszukiwaniem reprezentanta upadłego czerwoną notą Interpolu, wierzytelność wykazana za pomocą dokumentów powinna ułatwić syndykowi weryfikację wierzytelności i uznanie jej na liście wierzytelności.
Zgłoszenia wierzytelności dokonuje się za pośrednictwem Rejestru, tj. Krajowego Rejestru Zadłużonych („KRZ”; link). Aby dokonać zgłoszenia wymagane jest założenie konta użytkownika. Zgłoszenie wierzytelności jest bezpłatne w terminie 30 dni od dnia dokonania obwieszczenia o upadłości. W przypadku Cinkciarza, zgłoszenia wierzytelności bez dodatkowych opłat można dokonać do 26 listopada 2025 r.
Po tym terminie, opłata od zgłoszenia wierzytelności wyniesie 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (tj. w 2025 roku: 1.239,95 zł).
Zgłoszenie wierzytelności wnosi się do syndyka, który następnie weryfikuje czy zgłoszenie nie zostało obarczone brakami formalnymi.
Jeżeli zgłoszenie wierzytelności nie będzie odpowiadało wymaganiom określonym w Ustawie, syndyk wezwie wierzyciela do uzupełnienia braków formalnych zgłoszenia, w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu pisma. Niedochowanie tego terminu powoduje, że zgłoszenie wierzytelności nie wywoła żadnych skutków, tym samym takiego wierzyciela traktuje się, jak gdyby nigdy nie zgłosił wierzytelności. Taki wierzyciel zatem nie będzie uczestniczył w postępowaniu, chyba że dokona nowego, prawidłowego zgłoszenia, od którego uiści dodatkowo opłatę, o której mowa powyżej. Należy pamiętać, że gdy wierzytelność została zgłoszona przez wierzyciela po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, bez względu na przyczynę opóźnienia, czynności już dokonane w postępowaniu upadłościowym są skuteczne wobec tego wierzyciela, zgłoszenie nie ma wpływu na złożone już plany podziału, a jego uznaną wierzytelność uwzględnia się tylko w planach podziału funduszów masy upadłości sporządzonych po jej uznaniu.
Wezwanie do usunięcia braków formalnych nie dotyczy jednak dowodów stwierdzających istnienie wierzytelności.
Gdy wierzytelności brak na liście
Po upływie rzeczonych 30 dni oraz sprawdzeniu zgłoszeń wierzytelności syndyk sporządzi listę wierzytelności, na której uzna wierzytelności bądź wskaże uzasadnienie odmowy ich uznania. Jeżeli wierzytelność wierzyciela nie została uznana na liście, przysługuje mu prawo wniesienia sprzeciwu, który powinien odpowiadać wymogom formalnym pisma procesowego oraz zawierać uzasadnienie i dowody na jego poparcie.
Co ważne, sprzeciw podlega dodatkowej opłacie i może być oparty wyłącznie na twierdzeniach i zarzutach wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności. Inne twierdzenia i zarzuty mogą być zgłoszone tylko wtedy, gdy wierzyciel wykaże, że ich wcześniejsze zgłoszenie było niemożliwe albo że potrzeba ich wskazania wynikła później.
Złożenie prawidłowego zgłoszenia wierzytelności pozwala zatem wierzycielowi uniknąć dodatkowych opłat, a także eliminuje ryzyko negatywnych skutków związanych z ewentualnym nieuznaniem wierzytelności na liście wierzytelności.
Dlatego m.in. z tych względów prawidłowe i rzetelne zgłoszenie wierzytelności w terminie 30 dni od dnia obwieszczenia o upadłości ma istotne znaczenie dla dochodzenia zaspokojenia w postępowaniu upadłościowym.
Zgłoszenie wierzytelności to dopiero początek
Już teraz można ocenić, że postępowanie upadłościowe Cinkciarza będzie skomplikowane i długotrwałe. Wierzyciele, którzy zgłoszą wierzytelności powinni uzbroić się w cierpliwość, bacznie przyglądać się czynnościom dokonywanym w ramach tego postępowania oraz czynnie w nich uczestniczyć. Zgłoszenie wierzytelności stanowi bowiem dopiero początek procesu zaspakajania wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. Aby zapewnić czynny udział w postępowaniu, wierzyciel powinien zawnioskować o dostęp do akt postępowania upadłościowego.
W toku postępowania – z urzędu lub na wniosek – może zostać powołana rada wierzycieli, która współdecydować będzie o kierunku podejmowanych czynności likwidacyjnych. Rada wierzycieli jest organem postępowania, którego głównym zdaniem jest reprezentowanie interesów ogółu wierzycieli. Do najważniejszych uprawnień rady wierzycieli zalicza się: wyrażenie zgody na dokonanie określonych w Ustawie czynności, które mogą być przeprowadzone tylko za zgodą rady wierzycieli; wyrażanie opinii w sprawach wskazanych przez sędziego-komisarza lub syndyka; udzielanie pomocy syndykowi oraz kontrolowanie jego czynności.
Trudno sobie wyobrazić, aby w postępowaniu upadłościowym Cinkciarza nie została powołana rada wierzycieli. Z mojej perspektywy jako przewodniczącej rady wierzycieli i pełnomocnika członków rady wierzycieli w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, istotne jest współdziałanie wierzycieli, a łączna ich reprezentacja przez jednego z wierzycieli jako członka rady wierzycieli przyczynia się do usprawnienia postępowania i realnego wpływu na jego kształt. Zebranie się zatem wierzycieli w jedną „spółdzielnię” reprezentowaną przez jednego z członków takiej „spółdzielni” w sprawie Cinkciarza może okazać się z tej perspektywy bardzo korzystne.
Na koniec, odpowiadając na wybrane „porady” z social mediów:
- złożenie zawiadomienia na Policji przez wierzyciela nie spowoduje zaspokojenia roszczenia wierzyciela w postępowaniu upadłościowym;
- prowadzenie postępowania egzekucyjnego przed komornikiem nie doprowadzi do zaspokojenia roszczenia wierzyciela w postępowaniu upadłościowym. Postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega bowiem zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości. Postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości;
- zgłoszenie wierzytelności to nie jest tylko formalność. Prawidłowe oznaczenie wierzytelności oraz dowodów na jej potwierdzenie ma znaczenie, a syndyk nie będzie poszukiwał dowodów potwierdzających wierzytelność;
- samo zgłoszenie wierzytelności, to nie wszystko. Postępowanie będzie długie i skomplikowane, a czynny udział wierzycieli w postępowaniu zapewni realną ochronę ich interesów.
Dlatego wierzycielom poszukującym pomocy prawnej w ocenie wierzytelności wobec Cinkciarza powinno się doradzić skontaktowanie z profesjonalnym pełnomocnikiem znającym tajniki, bądź co bądź, skomplikowanego pod względem formalnym postępowania upadłościowego, a nie kierowanie się radami „internetowych znawców”.
Zapraszam do kontaktu!
Radca prawny, partner
